29 Temmuz 2007 Pazar

Yeniçeriler

a). Bölümleri
1'nci bölüm: Savaş esirlerinin Gelibolu at gemilerinde çalıştırılıp kısa bir eğitimden sonra askere alınmasıdır.
2'nci bölüm: Esir ve Devşirmenlerin Türk çiftçilerin yanına bırakılarak Türk Örf ve geleneklerinin öğretilmesidir.
3'ncü bölüm: Acemi ocağına alınıp, bedergah ile yeniçeri olmalıdır.
b). Kışlaları
İlk yeniçeri kışlaları Edirnedeydi. İstanbulun fethinden sonra İstanbulda kuruldu. Bu kışlalara ''Oda'' denirdi. Eski odalar Şehzade camii yerindeydi. Daha sonra Aksaray'da yeni odalar yapıldı. 1826'da Yeniçer Kışlaları yıkıldı.
c). Kullandıkları Silahlar
Silah olarak uzak ve yakın savaş silahları kullanırlardı. Ok, Kılıç, Hançer ve Balta kullanırlardı. 18y.y'dan itibaren Tüfek kullanmaya başladılar.
ç). Yeniçeri Ocağı'nın Bozulma Sebepleri
1. Tüzüğe aykırı olarak Ocağa er alınması.
2. Kanuniden itibaren Padişahların Ordunun başına sefere çıkmaması.
3. Yeniçerilerin evlenmesi.
4. Yeniçerilerin esnaflık ile uğraşmaları.

Osmanlı Merkez Kuvvetlerinin Asker Kaynakları

a). Pençik Sistemi
İslam Hukukuna göre devlete kalşan esirler ilk önce Türk ailelerin yanına verilip belirli bir eğitimden geçirilirlerdi. Daha sonra bu kişiler acem,i ocağına ordan da yeniçeri ocağına gönderilirlerdi.
b). Devşirme Kanunu
Osmanlı tebasındaki Hristiyan azınlıkların çocuklarının Küçük yaşta alınıp asker olarak yetiştirilmesi kanununa denir.İlk önce Rumeli'de uygulandı. Başarılı olan öğrenciler Saraya alınırlardı.

26 Temmuz 2007 Perşembe

İslam Hukukuna Göre Toprak Türleri

a). Öşri Araziler
Müslümanların topraklarıdır. Toprağın verimliliğine göre vergi alınırdı.
b). Haraci Araziler
Gayri Müslimlerin topraklarıdır.Alınan vergiye Haraci denir.
c). Miri Araziler
Fetihlerde elde edilen otpraklar ve mülkiyeti devlete ait topraklardır. Askeri zümre tarafından tasaruf edilirdi.

Osmanlı Kanunamelerinde Toprak Türleri

a). Mülk Arazi
Alınıp satılır, evlada geçer veya herhangi bir vakıfa bırakılabilirdi.
b). Vakıf Arazileri
Geliri herhangi bir kuruma bırakılan arazilerdir.
c). Mevali Arazi
Bir işe yaramayan, kayalık çöl durumundaki arazilerdir.
ç). Miri Arazi
Vergi ve Hizmete göre ayrılırdı.

Kadı ve Görevleri

Kzaların mülki amiridir. Belediye ve yargı işlerinden sorumluydu. Daha sonraları yargıcılık görevi ön plana çıkmıştır. Şer-i ve Örfi meselelerde karar verilerdi. Medreselerden yetişirdi. En küçük rütbeli Kadı nahiye Kadısıydı. Bundan sonra Sancak Beyi, Beyler Beyi, Eyalet Kadısı gelirdi. En yükseği Mekke, Medine kadılığı yapardı. Önü açıksa Kazasker ve Şeyhül İslam olabilirlerdi. Kadı'nın işlerine Sancak Beyi veya Beyler Beyi karışamazdı.

Beylerbeyi ve Görevleri

Eyaletin en yüksek rütbeli idarecisidir. Hem mülki hem de idari amirdir. Çok fazla geliri vardır. Has denilen Dirlikler alırlardı. Sefer emri alınca istenilen yerde askerleriyle gitmek zorundaydı. Brylrtbryliklerden rütbece en yükseği Rumeli Beylerbeyliğiydi. Ondan sonra Anadolu Beylerbeyisi gelirdi. Beylerbeyinin oturduğu yer Merkez Sancak adını alırdı. Rumeli Beylerbeyi İstanbul'da oturduğu zaman Divana katılma hakkına sahipti. Anadolu beylerbeyisi Eminönünde, Rumeli Beylerbeyisi ise Manastırda otururdu. Beylerbeyi eyaleti'nin idaresi ile kararlar Divanda alınırdı.

3 Temmuz 2007 Salı

Özel Statüdeki Birimler

a). Hükümet
Yavuz'dan itibaren bir kısmı da Kanuni döneminde oluştu. Cizre, Genç, Muhamediye, Bitlis, Hakkari gibi yerler hükümet adıyla anılırıdı. Bunlar srbest beylerbeyi düzenindeydi. Yöneticiye hakim denirdi. Her yıl vergi verirler ve Doğuya yönelik seferlerde Devlete askeri yardım yaparları.
b). Yurtluk Ocaklık
Yavuz zamanında Hükümetlerin dışında bazı yerler Yurtluk, Ocaklık oldu. Yönetim yerli reislere bırakıldı. Serbest Sancak satüsündeydi. Sefer sırasında sefere katılırlardı. Buralarda geleneksel, idari yönetimde aşiret sistemi vardı. İsyanlar dışında devlet bunlara karışmazdı. Sekman, İtek, gibi yerler örnek olarak gösterilebilir.

Eyalet Sistemi ve Çeşitleri

İkiye ayrılır. Vergisini yıllık olarak ödeyenlere saliyeni eyaletler denirdi. Merkezden uzak olan heyaletlerdir. Mısır, Habeş, Ymen ve Akdeniz adaları saliyanelidir. Buralardan alınan vergi o bölgenin yıllık gelirine göre değişirdi. Saliyanesiz eyaletler ise zeamet, timar ve sahibi arz adıyla anılan kişilerin yönetimine verilirdi. Devlete asker yetiştirmekle yükümlüydüler. Başlangıçta iki taneydi. Fatih zamanında dörde çıktı. Konya, Karaman, Erzurum gibi yerler saliyanesizdi.

İmtiyazlı Hükümetler

a). Kırım Hanlığı
1475 yılında Osmanlıya bağlandı. Kırım hanları iç işlerinde serbest, dış işlerinde ise Osmanlıya bağlıydılar. Hutbe okutup para bastırma hakları vardı. Askeri yardımda bulunmak göreviydi. Osmanlıya vergi vermezlerdi.
b). Mekke Emirliği
Yavus Sultan Selim'in Mısır ihlakından sonra Osmanlıya bağlandı. Zengin değillerdi ve merkezden maddi yardım gönderilirdi. Cidde gümrüğün gelirleri ve Mısır hazinesinin bir kısmı buraya verilirdi.
c). Eflak Voyvodalığı
Yarı bağımsızdı. Voyvoda denilen yerli yöneticiler tarafından yönetilirdi. Voyvodaları Boyar deilen beyler seçerlerdi.
ç). Boğdan Voyvodalığı
Romanya, Moldova topraklarındaydı. XVIII y.y'da buralara merkezden Voyvodalar atanmıştır. Fatih zamanında Osmanlıya bağlanmıştır. Hem Kırım hemde Osmanlıya vergi verirlerdi. 1571 senesinde İmtiyazlı konumuna geldiler.
d). Rakuza Krallığı
Hırvatistan'ın dalmaçya kıyılarındadır. Osmanlı devletine bağlanmış en eski devlettir. Orhan gazi zamanından beri vergi veriyorlarmış.
e). Sakız Cumhuriyeti
1565 yılına kadar vergi vererek Osmanlıya bağlılıkalrını sürdürdüler. Vergi gevşekliği yüzünden silahsız olarak 1565'te devlete bağlandı. Padişah değişikliklerinde buraya ''Ahidname'' göderilirdi.
f).Erdel Krallığı
Osmanlı'nın başını ağırtmıştır. Avusturya ile sürekli çekişmelere neden olmuştur.

Reisülküttab ve Görevleri

Divanda oy kullanma hakkı yoktu ama verdiği kararlar önemliydi. Birokraside Nişancı'nın altındaydı. Divanda görüşülecek konuları sesli okurlardı. Alınan kararları hüküm ve berat haline getirilerdi. Tercüme ve cevap yazılarını da yazarlardı. Devletin gizli işlerinden haberdar olurlardı. XVIII y.y'da önemleri arttı. XVIII y.y'dan sonra devletin dış işleriyle uğraşmaya başladılar.

Kazaskerlik ve Görevleri

I. Murad zamanında döneminde kuruldu. Başlangıçta bir taneydi ancak Fatih döneminin sonlarında sayıları ikiye çıktı. Kazaskerler sorumlu oldukları eyaletin tain ve tevcihlerinden pay alırlardı. Kuruluş amacı askeri davalara bakmaktı ancak daha sonra sivil ve halk davalarına bakmaya başladılar. Müderislik ve Kadı tayinlerinde Sadrazam'ın onayını alarak karar verirlerdi.Salı Çarşamba Divanlarına katılırlardı. Rütbe bakımından Rumeli, gelir bakımından Anadolu kazaskerliği üstündü.

Nişancı'nın Görevleri

Berat ve Ahidname gibi doğrudan padişaha ait belgelere tuğra çekerlerdi. Arazi kayıtlarının olduğu defterleri korumak ve saklamak onun denetimindeydi. Örfi kanunların müftüsü durumundadır. 17 asırın sonlarından itibaren. Divan-ı Hümayün'ün bütün işleri Reisülküttaba kaydı. Nişancı'nın görev ve yetkileri azaldı. Divan'ın asli üyesiydi. 1836'da II.nci Mahmud tarafından kaldırıldı. Çünkü XVIII asırda devletin idaresi birokratların eline geçmişti.

Sadrazam Kaymakamı'nın Görevleri

Sadrazam vekili durumunda olan kaymakamlardır. Uuzun süreli seferler sırasında görev alırlardı. Sadrazam İstanbul'da olmadığı zaman onun vekili olarak işleri yürütürlerdi. Bazı yüksek rütbeli tainler dışındaki tainleri yaparlardı. Sadrazam'ın mühürünü taşırlardı. Görevden alınan Sadrazam'ın yerine vekalet ederlerdi. Yabancı tüccarlar ile kararlar alamazdı.

Hademe-i Babı Asafi

Paşa kapısında (Sadrazam Konağı) çalışanların tümüne verilen addır. Sadaret kethüdası, Reüsül küttap, Çavuşbaşı, Tezkireciler, İç Ağaları, Silahdar, Müteferika, Çadır Ağası, Tedbil Ağası, Mehter Başısı bulunurdu. Ayrıca iç ve dış halkı dediğimiz Enderun ve Birun görevlileri de vardı. Enderunlu iç ağalara sakallı ağalar denirdi. Bunlar imam, berberbaşısı, şamdan ağası gibi görevlilerdi. Birunlu olan dış ağalara bıyıklı ağalar denirdi. Bunlar silahdar, miftah, çuhadar gibi görevlilerdi. Bunların tüm masaraflarını Sadrazam kendi cebinden karşılardı.

Veziriazamın Yetki ve Sorumluluğu

Padişaha sormadan Timar arazi verebilirdi. Çarşamba ve ikinci Divanlarına başkanlık ederdi. Şehir denetimleri yapardı. Halkın şikayet ve isteklerini alırdı. Tersaneyi teftiş ederdi. Narh kontorlu en önemli işlerinden biriydi. Şeyhülislamı ziyaret ederdi. Sadece devletin mülki amiri değil askerin de komutanıydı. Savaş sırasında sınırsız yetkilerle donatılırdı. Yaptığı harcama ve tainlerin hesabı sorulmazdı. Maaş olarak Has denen dirlik alırlardı. Tainlerden caize adlı gelirleri ve Yabancı devletlerden pişkeş adlı hediyeler alırlardı.