15 Haziran 2007 Cuma

Divan-ı Hümayun Kalemleri

a).Beylikçi Kalemi
Bu kalem, divanda alınan kararları not tutar ve divanda görüşülen evrağı ilgili yerlere gönderirdi. Yazılan emir ve kararlardan fermana dair olanları Beylikçi düzenlerdi. Eğer yazılacak emir şikayet emri ise bunu beylikçinin mümeyyizi düzeltirdi. Bu kalemde beylikçiden başka kanuncu, ilancı ve mümeyyiz olmak süretiyle üç amir daha vardı.
b).Tahvil Kalemi
Yüksek rütbeli devlet görevlilerinin atama kağıtları ile zeamet ve timarların kayıtları bu kalemdir. Amiri tahvil kasedarıydı. Devletce yazılan tüm beratlar, tahvil ve beylik katiperi tarafından yazılıp berat mümeyyizi tarafından düzeltilip amedci tarafından yazılıp berat mümeyyizi tarafından düzeltilip amedci tarafından kontrol edilerek gönderilirdi. Bu kalem bir kasedar ve bir mümeyyiz idaresinde üç sınıftan oluşuyordu. 1 ve 2 sınıf katipler mübeyyiz, 3.sınıf katipler de mulazımlardı.
c).Ruus Kalemi
Küçük rütbeli devlet görevlilerin nakil ve tayin işleri bu kalemde yapılırdı. Hazineden maaş alanların maaş işlerine burası bakar ve bütün muamele buradan sorulurdu. Bu kalemin işleri daha yoğun olurdu ve çalışan sayısı daha fazlaydı. Ruus kaleminde üç çeşit ruus vardı.Ruus kaleminden verilen ruuslar, rikab-ı hümayun ruusları, yani sadrazam cephedeyken hükümdarın emriyle rikabda verilen ruuslar.
d).Amedi Kalemi
Amedci Efendi, reisulkitabın özel kalem müdürüydü. Sadrazam tarafından padişaha yazılacak takrir, telhis ile yabancı devletlere gönderilen anlaşma yada mektup müsvedeleri bu kalem tarafından yazılır ve burada saklanırdı. Amedi kalemi devlet esrarına dair olan şeyleri yazdığından dolayı buraya alınanların çok iyi sır saklayan kişiler olmalarına dikkat edilirdi. Bu kalemin reisine Amedi ya da Amedci denirdi. Yeni verilen tımar ve zeametler dolayısıyla riesülkütaba verilmesi gereken vergileri amedci toplardı. Amedci, reisul kitabın sadrazama sunmak için müsvedesini yaptığı yazıları beyaza çeker ve kendisi de ikinci derecedeki işlerin telhislerini hazırlardı. Bunlar divan-ı hümayun'un asli kalemleridir. İkinci derecede teşrifatcılık ve vekanuilik kalemleri vardır.

0 yorum: