Rumeli Hisarı

Fatih Sultan Mehmed döneminde inşa edilmiştir. İstanbul Boğazı Rumeli yakasında, Anadolu Hisarının karşısına fetih öncesi şehre giriş çıkışların konotrolü amacıyla yapılmıştır. Dönemin top teknolojisine uygun olarak tasarlanmıştır. Boğazın en dar yerinde bulunmaktadır. 1452 yılında inşasına başlanmıştır ve dört ay içinde tamamlanmıştır. Osmanlı dönemi boyunca hapisane olarak kullanılmıştır.Halil Paşa, Saruca Paşa, Zağnos Paşa adlarını taşıyan, biri onikigen diğerleri silindirik üç büyük kulenin beş veya üç metre kalınlığında surlarla birbirine bağlanmasıyla oluşturulmuştur. Ayrıca beden duvarlarına bitşik küçük kuleler de vardır Büyük kuleler ortaçağ askeri mimarisinin en heybetli kulelerinden sayılır. Zağanos Paşa Kulesi'nde ve güneydoğu burcunda olmak üzere iki kitabesi vardır. İçlerindeki ahşap katlardan yalnızca Saruca Paşa Kulesi'ninkiler günümüze gelmiştir. Dağ Kapısı, Dizdar Kapısı, Hisarpeçe Kapısı ve Sel Kapısı hisarın kapı adlarıdır. Güneydoğu burcu hariç bütün kuleler kurşun kaplı külahlarla örtülü idi. Hisarın avlusunda Sultan 2. Mehmed (Fatih) tarafından yaptırılan ve bugün yalnızca minare gövdesi görülebilen bir cami vardı.Fetihten sonra hisarın askeri önemi azaldığı için mahalleler oluşmuştur. Hapishane muhafızlarının oturduğu evlerin yerine daha sonra aynı mimari geleneği sürdürerek yapılan ahşap evler 1953'te istimlak edilerek kaldırılmış, yerlerine açık hava tiyatrosu ve ek tesisler yapılmıştır.


_____________________________
Oktay Aslanapa; "Osmanlı Devri Mimarisi", s.537, İstanbul 1986.
Oktay Aslanapa; " Türk Sanatı" ,s.301-302, İstanbul 1997.
Semavi Eyice; "Rumeli Hisarı", Dünden Bugüneİstanbul Ansiklopedisi, c.6, s.355-357, İstanbul 1993.
Cahide Tamer; "Belgelerle ve Anılarla Rumelihisarı Restorasyonu", İstanbul 2001.